AİHM, Mülkiyet Hakkının İhlali Durumunda Tazminat Talepleri Açısından İnsan Hakları Tazminat Komisyonuna Başvurulması Gerektiğini Belirtti

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 7 Mayıs 2019 tarihinde açıkladığı Kaynar ve diğerleri (no: 21104/06, 51103/06, 18809/07) kararında, başvuranların mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.

Bununla birlikte, AİHM emsal niteliğindeki bu kararında 8 Mart 2019 tarihinde yürürlüğe giren 809 no’lu Cumhurbaşkanı Kararının İnsan Hakları Tazminat Komisyonunun yetkisini genişlettiğini ve başvuranın maddi ve manevi zarara ilişkin talebi yönünden İnsan Hakları Tazminat Komisyonuna başvurulabileceğini belirtmiştir. Bu doğrultuda Mahkeme, başvuranların Sözleşmenin 41. Maddesine ilişkin taleplerini değerlendirmenin gerekli olmadığına ve bu madde kapsamında ileri sürülen maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkin kısmın Tazminat Komisyonuna başvurmak üzere kayıttan düşürülmesine karar vermiştir.

Bilindiği üzere, 8 Mart 2019 tarihinde yayımlanan 809 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla Komisyonun görev alanına “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 1 No’lu Protokolün 1 nci maddesi kapsamında ihlal kararı verdiği ve aynı Sözleşme’nin 41 nci maddesi uyarınca tazminata ilişkin haklarla ilgili karar vermediği veya bu hakları saklı tuttuğu başvurularda, kesinleşen kararın tebliğini izleyen bir ay içinde müracaatta bulunulmuş olması kaydıyla, maddi ve manevi tazminat taleplerini inceleyip karara bağlamak” hususu dâhil edilmiştir.

Cumhurbaşkanı Kararının Resmi Gazetede yayımlanmasından sonra Adalet Bakanlığınca AİHM’e durum bildirilmiş ve Mahkeme önündeki mevcut başvurular yönünden dikkate alınması ve tazminat taleplerinin Komisyona gönderilmesi talep edilmişti.

AİHM, Bakanlık talepleri doğrultusunda mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildiği durumlar tazminat taleplerinin Tazminat Komisyonuna iletilmesi gerektiğini emsal nitelikteki bu kararıyla kabul etmiştir.

Böylelikle 809 no’lu Cumhurbaşkanı Kararıyla, Sözleşme’ye Ek 1 No.lu Protokol’ün 1. Maddesi kapsamında mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildiği durumlarda, başvuranların tazminat taleplerini dile getirebilecekleri ve daha kısa sürede ihlali telafi edebilecek nitelikte sonuç alabilecekleri yeni bir başvuru yolu oluşturulmuştur. AİHM önündeki benzer durumdaki başvurulara da aynı usulün uygulanması beklenmektedir.

AİHM’in kararının kesinleşmesini müteakip başvuranların 1 ay içinde Komisyona müracaat etmeleri gerekmektedir.