Cumhuriyet Halk Partisi/Türkiye Kararı

Cumhuriyet Halk Partisi / Türkiye (48818/17) kararında AİHM,  başvuran partinin, Sözleşme’ye Ek 1 No.lu Protokolün 3. maddesine dayanarak, Hükümetin, demokrasinin gereklilikleri olarak kabul ettiği yasama organı seçimi, kuvvetler ayrılığı, yargı bağımsızlığı ve hukukun üstünlüğü konularında insanların fikirlerini özgürce ifade etmelerini sağlayamadığı, yetkili makamların mühürsüz oyların sistematik olarak geçerli kabul edilmesinin Anayasa Değişikliği Referandumu sonucunu etkilemiş olabileceği iddiasını görmezden geldiği, ilgili Anayasa değişikliklerinin, Cumhurbaşkanına, herhangi bir etkili denetleme ve denge mekanizmasına tabi olmaksızın, üç kuvvet üzerinde serbest bir yetki sahibi olma ve hâkimiyet sağlama imkânı verecek bir  rejimin kurulmasını amaçladığı, Türkiye’de, Anayasa Değişikliği Referandumunun kuvvetler ayrılığının temel ilkelerinin tamamen ortadan kaldırılmasına ve parlamenter demokrasinin sona ermesine yol açtığı, değişikliklerin yasama organını, eylemlerini Cumhurbaşkanının isteklerine göre şekillendirmek zorunda bırakacak derecede zayıflatırken yargıyı da Cumhurbaşkanına bağlı hale getirdiği, ayrıca üye devletlerin takdir yetkisinin, referandum yoluyla demokrasiyi zayıflatan anayasa değişiklikleri yapmayı kapsamadığını ve YSK’nın kararlarına karşı başka bir merciye başvurulamadığından, YSK’nın kararlarıyla ilgili olarak faydalanabileceği etkin bir hukuk yolunun bulunmadığı şikayetlerini incelemiştir.
AİHM, Sözleşme’ye Ek 1 No.lu Protokol’ün 3. maddesinin ihlal edildiği  şikayeti bakımından yaptığı değerlendirmede,  Sözleşme’ye Ek 1 No.lu Protokol’ün 3. maddesinin metninde, Sözleşmeci Tarafların “makul aralıklarla” serbest seçimler yapma yükümlülüğüne değinildiğini, bu yükümlülüğün, aynı zamanda, bu tür seçimlerin, “yasama organının seçilmesinde” halkın kanaatlerinin özgürce ifadesini sağlayacak koşullarda yapılmasını da kapsadığını, Sözleşme’ye Ek 1 No.lu Protokol’ün 3. maddesindeki “seçimler” ifadesinin olağan anlamına, “referandumun” dahil olmayacağını tespit ettiğinden Sözleşme’nin 35 § 3 (a) maddesi bağlamında, Sözleşme ve Protokollerinin hükümleriyle konu bakımından (ratione materiae) bağdaşmazlık nedeniyle bu şikayetin  Sözleşme’nin 35 § 4 maddesi uyarınca reddedilmesi gerektiğine, 1 No.lu Protokol’ün 3. maddesi ile bağlantılı olarak Sözleşme’nin 13. maddesinin ihlal edildiği şikayetinin de konu bakımından bağdaşmazlık nedeniyle reddedilmesi gerektiğine, bu gerekçelerle başvurunun kabul edilemez bulunması gerektiğine karar vermiştir.